Voorlezen

De voordelen van voorlezen : omdat ik van kinderboeken hou en voorlezen de ontwikkeling van je kind stimuleert…

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat voorlezen een positief effect heeft op de ontwikkeling van kinderen. En dat op meerdere ontwikkelingsdomeinen.

Taalontwikkeling en woordenschat
Door voor te lezen, leren kinderen een ander soort woordenschat kennen dan in het dagelijkse leven omdat de taal in boeken vaak anders is. Zo leren ze nieuwe woorden en complexere zinnen.
Voorlezen bevordert het taalgevoel en taalbegrip: kinderen leren dat letters en woorden een betekenis hebben en krijgen zo meer inzicht in taalgebruik.
Baby’s, peuters en kleuters die van jongs af aan worden voorgelezen, ontwikkelen dus een voorsprong op vlak van de taalontwikkeling.

Luisterhouding, concentratie en rekenvaardigheden
Tijdens het voorlezen leren kinderen hun aandacht richten en luisteren naar het verhaal. Zo trainen ze hun concentratie. En wat misschien wel verrassend is: peuters die elke dag minstens 15 minuten worden voorgelezen, scoren later op school zelfs beter bij het rekenen.

Sociale en emotionele ontwikkeling
Een voorleesmoment is een intiem moment tussen ouder en kind en dat bevordert de band tussen jullie beiden. Het biedt je kind rust en veiligheid. 
Ook in de klas kan een voorleesmoment een rustpunt zijn. Samen een verhaal beleven versterkt de gevoelsband.
Door kennis te maken met verschillende verhalen, leren kinderen zich inleven in andere situaties en personen. En boeken kunnen kinderen inzicht geven in emoties en de wereld om hen heen. Het is een ‘veilige’ manier om thema’s aan te halen die anders misschien niet zo snel besproken worden (bv. rouw en verlies). 
Vaak leidt een voorleesmoment tot een gesprek en kom je als ouder te weten wat je kind bezig houdt of hoe het over bepaalde situaties denkt (bv. op het potje gaan).

Fantasie stimuleren
Door voor te lezen, prikkel je de fantasie. Je kind wordt aangemoedigd om beelden bij het verhaal te bedenken, zich de personages voor te stellen en verder te fantaseren. De prenten in een boek kunnen ook dat effect hebben.

Leesplezier doorgeven
Als je kind goede herinneringen heeft voorleesmomenten, is de kans groter dat het later zelf het plezier van lezen en voorlezen ontdekt. Bovendien ben je als ouder of leerkracht een rolmodel voor een kind: als ze zien dat jij van voorlezen en lezen geniet, is de kans groot dat ze dat enthousiasme overnemen. 

Voor al deze voordelen geldt: hoe vroeger je met voorlezen begint, hoe beter! Voorlezen heeft een langdurig positief effect, tot ver in de basisschool. Maar ook als je kind zelf kan lezen is het aangewezen om te blijven voorlezen. Het zorgt namelijk voor het verderzetten van hun literaire ontwikkeling en blijft een goede manier om te zorgen voor leesplezier, zeker bij moeilijke lezers.

VOORLEESTIPS
Als we aan voorlezen denken, denken we aan jonge kinderen. Maar ook aan baby’s en peuters kan je al voorlezen. En waarom stoppen met voorlezen van zodra een kind zelf kan lezen?

WAT

  • Als je voorleest is het aangewezen om een boek te kiezen dat aansluit bij de interesses van je kind, zo wek je nieuwsgierigheid en aandacht op. Maar ga af en toe eens voor een verrassing. Veel (zeker jonge) kinderen houden ervan om telkens hetzelfde boek te kiezen. Respecteer deze keuze want herhaling bevordert het leerproces.
  • Zoek eens boeken die aansluiten bij de thema’s van de klas.
  • Op de website van ‘Boekenzoeker’ kan je boeken per leeftijd en per thema zoeken.
  • De bibliotheekmedewerker of boekhandelaar helpen je ook graag verder. Breng regelmatig een bezoekje aan de bibliotheek. Vaak heerst er een aangename sfeer, krijg je inspiratie over een bepaald thema en worden er leuke activiteiten voor kinderen georganiseerd.
  • Soorten boeken
    • Prentenboeken: kinderen leren verbanden leggen in een verhaal en tussen gebeurtenissen, zo wordt het logisch denken bevorderd.
    • Voor baby’s adviseer ik de zwart-wit boekjes van de reeks ‘Baby ziet…’ omdat ze deze tekeningen al kunnen zien
    • Zoekboeken: naast een eenvoudige verhaallijn kan je samen op zoek gaan naar de gevraagde figuren.
    • Moppen- of raadselboeken: stimuleren flexibel en probleemoplossend denken.
    • Bij sommige boekjes zijn bepaalde woorden vervangen door een tekening: zo kan je kind de tekening lezen als jij het woord leest en raakt hij vertrouwd met tekens en lettersymbolen.
    • Samenleesboeken: voor beginnende lezers waarbij je om en om (voor-)leest.
    • Voor gevoelige kinderen: de reeks van kabouter Langmuts
    • Mijn favoriete kinderboeken: de serie van ‘Fien en Milo’ (Pauline Oud) en ‘Omdat ik zoveel van je hou’ (Guido van Genechten)

HOE

  • Begin met het ‘verkennen’ van het boek: de voorkant, vraag waarover het zou kunnen gaan, laat de prenten zien…
  • Lees vooral voor zoals je zelf bent: uitbundig, ingetogen, vrolijk…: het kan allemaal. Het is leuk om een stemmetje en veel intonatie te gebruiken, maar dat is zeker geen voorwaarde om een verhaal goed te kunnen vertellen. 
  • Interactie maakt voorlezen eens zo leuk: zo worden kinderen actieve luisteraars en lezers. Laat je kind vertellen wat er allemaal te zien is op de prenten, wat er de vorige keer was gebeurd, laat je kind raden of voorspellen wat er in het verhaal zou kunnen gebeuren… Afwijken van de bladzijden moet af en toe kunnen. Luister naar de vragen van je kind.

WAAR EN WANNEER

  • Uiteraard is een rustige plek en een rustig moment ideaal. Maar durf ook eens iets anders proberen: in de tuin of het bos, op de trampoline… Of lees een keer ’s morgens voor bij het ontwaken.
  • Voorlezen als ritueel: op een vaste plek, op een vast tijdstip
  • Tijdens wachtmomenten: in de auto, bij de dokter…
  • Als je zelf rustig bent en kan genieten samen met je kind.

LUISTERBOEKEN 

Luisterboeken zijn geen vervanging van voorlezen maar kunnen een aanvulling zijn. Ze stimuleren alles wat voorlezen ook doet maar dan zonder de interactie. Uitgeverij Rubinstein is een specialist op het gebied van luisterboeken. Enkele voorbeelden:

  • Pluk van de Petteflet: een aanrader. De personages hebben allemaal verschillende stemmen en je hoort echte geluiden alsof je werkelijk in een lift staat of meeuwen boven je vliegen.
  • Rikki, Ijsje en Max – boeken van Guido van Genechten: verhalen voor jonge kinderen vanaf 2 jaar.